Istraživačke teme

Stres, mentalni poremećaji i efekat farmakoloških supstanci

  • Rukovodilac teme: Dragana Filipović, naučni savetnik
  • Saradnici: Andrijana Stanisavljević Ilić, istraživač saradnikIvana Perić, stručni savetnik
  • Sažetak istraživanja:

    Rastuća prevalencija depresije širom sveta zahteva veću efikasnost u terapijskim pristupima i pojašnjenje mehanizma delovanja antidepresiva. Stoga naša istraživanja su usmerena na ispitvanje biohemijske osnove ponašanja nalik depresivnom kod adulthih mužjaka pacova koji su predhodno izloženi hroničnoj socijalnoj izolaciji (6 nedelja), kao životinjskom modelu depresije i šizofrenije, kao i antidepresivnog/antipsihotičnog efekta hronične primene lekova različitih hemijskih struktura, poređenjem promena na proteinskom nivou GABAergicne signalizacije, aktivacije neurona, kao i proteomskih i metabolomskih obrazaca frakcija u različitim regionima mozga. Cilj istraživanja je da se identifikuju promene u nivoima specifičnih proteina i metabolita kao delova (specijalizovanih) biohemijskih puteva čije je (normalno) funkcionisanje promenjeno u uslovima hronične socijalne izolacije i/ili kao posledica hroničnog tretmana antidepresivima/antipsihoticima. Krajnji cilj je identifikacija panela proteina kao osnovni patofiziološki uzrok ponašanja nalik depresivnom izazvanog socijalnom izolacijom kao i potencijalnih. molekulskih meta efikasne terapije antidepresiva iz različitih klasa, što bi imalo značaj u kreiranju novih lekova sa uspešnijim terapeutskim delovanjem.
  • Publikacije:
    1. Perić I, Costina V, Djordjević S, Gass P, Findeisen P, Dragoš I, Borgwardt S, Filipović D. 2021. Tianeptine modulates synaptic vesicle dynamics and favors synaptic mitochondria processes in socially isolated rats. Scientific Reports, 11(1):17747.
    2. Filipović D, Perić I, Costina V, Stanisavljević A, Gass P, Findeisen P. 2020. Social isolation stress-resilient rats reveal energy shifts from glycolysis to oxidative phosphorylation in hippocampal nonsynaptic mitochondria. Life Sciences, 254, 117790.
    3. Stanisavljević A, Perić I, Inta D, Gass P, Lang E.U, Borgwardt S, Filipović D. 2019. Brain sub/regions-specific effects of olanzapine on c-Fos expression of chronically socially isolated rats. Neuroscience, 396, 46-65.
    4. Filipović D, Stanisavljević A, Jasnić N, Bernardi RE, Inta D, Perić I, Gass P. 2018. Chronic Treatment with Fluoxetine or Clozapine of Socially Isolated Rats Prevents Subsector-Specific Reduction of Parvalbumin Immunoreactive Cells in the Hippocampus. Neuroscience, 371, 384-394.
    5. Filipović D, Todorović N, Bernardi R, Gass P. 2017. Oxidative and nitrosative stress pathways in the brain of socially isolated adult male rats demonstrating depressive- and anxiety-like symptoms. Brain Structure and Function, 222(1), 1-20.
  • Saradnje:
    • Centralni Institut za mentalno zdravlje, Manhajm, Univerzitet u Hajdelbergu, Nemačka
    • Institut za kliničku hemiju, Medicinski fakultet u Manhajmu, Univerzitet u Hajdelbergu Nemačka
    • Maks Plank Institut za psihijatriju, Minhen, Nemačka
    • Univerzitet u Libeku, Nemačka
    • Hemijski fakultet u Beogradu, Univerzitet u Beogradu, Srbija